Chociaż niedobór miedzi występuje rzadko, dane naukowców pokazują, że dieta wielu osób jest uboga w ten minerał. W rzeczywistości nawet 25% ludzi w niektórych krajach rozwiniętych może nie otrzymywać RDA dla miedzi (1).
Brak wystarczającej ilości miedzi może ostatecznie doprowadzić do jej niedoboru, co może być niebezpieczne. Innymi przyczynami niedoboru miedzi są celiakia, zabiegi chirurgiczne wpływające na przewód pokarmowy i spożywanie zbyt dużej ilości cynku, ponieważ cynk konkuruje z miedzią podczas wchłaniania składników odżywczych.
Niedobór miedzi może być jedną z wielu przyczyn zmęczenia i osłabienia. Ten minerał jest niezbędny do wchłaniania żelaza w jelitach (2).
Gdy poziom miedzi jest niski, organizm może wchłonąć mniej żelaza. Może to powodować anemię z niedoboru żelaza, stan, w którym organizm nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości tlenu do swoich tkanek. Brak tlenu może powodować osłabienie i zmęczenie.
Kilka badań na zwierzętach wykazało, że niedobór miedzi może powodować anemię (2, 3). Ponadto komórki wykorzystują miedź do produkcji trójfosforanu adenozyny (ATP), głównego źródła energii organizmu. Oznacza to, że brak miedzi w organizmie może wpływać na poziom energii, co z kolei przyczynia się do zmęczenia i osłabienia (4, 5).
Na szczęście spożywanie pokarmów bogatych w miedź może pomóc w odwróceniu niedokrwistości spowodowanej niedoborem miedzi (6).
Niedobór miedzi może powodować anemię z niedoboru żelaza lub zmniejszać produkcję ATP, prowadząc do osłabienia i zmęczenia. Na szczęście można temu zaradzić, zwiększając zużycie miedzi.
Osoby, które często chorują, mogą mieć niedobór miedzi. Dzieje się tak, ponieważ miedź odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowego układu odpornościowego. Gdy poziom tego minerału jest niski, organizm może mieć problem z budową komórek odpornościowych. Może to prowadzić do gwałtownego spadku liczby białych krwinek, upośledzając zdolność organizmu do zwalczania infekcji (7).
Badania wykazały, że brak miedzi może znacznie zmniejszyć produkcję neutrofili, czyli białych krwinek, które działają jako pierwsza linia obrony organizmu (8, 9).
Na szczęście jedzenie większej ilości pokarmów bogatych w miedź może pomóc odwrócić te efekty.
Niedobór miedzi może osłabiać układ odpornościowy, co może prowadzić do częstych przeziębień i infekcji. Można to wyeliminować, zwiększając zużycie miedzi.
Osteoporoza to choroba charakteryzująca się słabymi i kruchymi kościami. Występuje częściej z wiekiem i wiąże się z niedoborem miedzi. Na przykład analiza ośmiu badań obejmujących ponad 2100 osób wykazała, że pacjenci z osteoporozą mają niższy poziom miedzi niż zdrowi dorośli (10).
Miedź bierze udział w procesach, które tworzą krzyżujące się belki wewnątrz kości. Te krzyżujące się paski utrzymują zdrowe i mocne kości (11, 12, 13). Co więcej, miedź stymuluje organizm do produkcji większej ilości osteoblastów, czyli komórek, które pomagają zmieniać kształt i wzmacniać kości (14, 15).
Miedź bierze udział w procesach, które pomagają wzmocnić tkankę kostną. Niedobór miedzi może przyczyniać się do osteoporozy, stanu, w którym kości stają się puste i porowate.
Brak miedzi w organizmie może utrudniać zapamiętywanie, co prowadzi do trudności w uczeniu się. Wynika to z faktu, że miedź odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu i rozwoju mózgu. Jest używany przez enzymy, które pomagają dostarczać mózgowi energię, wspomagają system obronny mózgu i przekazują sygnały do organizmu (16).
Z drugiej strony niedobór miedzi jest powiązany z chorobami, które hamują rozwój mózgu lub wpływają na zdolność uczenia się i zapamiętywania, takimi jak choroba Alzheimera (16, 17). Co ciekawe, badanie wykazało, że osoby z chorobą Alzheimera miały 70% mniej miedzi w mózgach niż osoby bez tej choroby (18).
Miedź pomaga zapewnić optymalne funkcjonowanie i rozwój mózgu. Dlatego niedobór miedzi może powodować problemy z uczeniem się i pamięcią.
Trudności w chodzeniu są jednym z objawów i oznak niedoboru miedzi (19, 20). Enzymy wykorzystują miedź do utrzymania optymalnego zdrowia rdzenia kręgowego. Niektóre enzymy pomagają izolować rdzeń kręgowy, więc sygnały mogą być normalnie przesyłane między mózgiem a ciałem (21).
Brak miedzi może spowodować, że enzymy te nie będą działać tak wydajnie, co skutkuje mniejszą izolacją rdzenia kręgowego. To z kolei prowadzi do tego, że sygnały nie są przesyłane efektywnie (21, 22). W rzeczywistości badania na zwierzętach wykazały, że niedobór miedzi może zmniejszyć izolację rdzenia kręgowego nawet o 56% (23).
Chodzenie jest regulowane przez sygnały między mózgiem a ciałem. Ponieważ te sygnały są narażone, niedobór miedzi może prowadzić do utraty koordynacji i niestabilności (19, 20).
Miedź jest wykorzystywana przez enzymy, które pomagają w utrzymaniu zdrowego układu nerwowego, zapewniając skuteczną transmisję sygnałów do iz mózgu. Niedobór może osłabić lub opóźnić te sygnały, powodując utratę koordynacji lub niestabilność podczas chodzenia.
Osoby z niedoborem miedzi mogą czuć się bardziej wrażliwe na niższe temperatury. Wraz z innymi minerałami, takimi jak cynk, pomaga w utrzymaniu optymalnej funkcji tarczycy.
Badania wykazały, że poziomy hormonów tarczycy T3 i T4 są ściśle związane z poziomami miedzi. Kiedy poziom we krwi jest niski, poziom tych hormonów tarczycy spada. W rezultacie tarczyca może nie działać tak wydajnie (24, 25).
Biorąc pod uwagę, że tarczyca pomaga regulować metabolizm i wytwarzanie ciepła, niski poziom hormonów tarczycy może przyczyniać się do odczuwania zimna (26, 27).
W rzeczywistości szacuje się, że ponad 80% osób z niskim poziomem hormonów tarczycy jest bardziej wrażliwych na niskie temperatury (28).
Miedź pomaga zapewnić zdrowy poziom hormonów tarczycy. Hormony te pomagają regulować metabolizm i utrzymywać prawidłową regulację temperatury ciała. W rezultacie niedobór miedzi może powodować uczucie zimna.
Kolor skóry silnie determinuje melanina pigmentowa. Osoby o jaśniejszej skórze zwykle mają mniej mniejszych, jaśniejszych pigmentów melaniny niż osoby o ciemniejszej skórze (29).
Co ciekawe, miedź jest wykorzystywana przez enzymy produkujące melaninę. Stąd niedobór miedzi może wpływać na produkcję tego pigmentu, powodując bladość skóry (30, 31). Jednak potrzeba więcej badań na ludziach, aby wykazać związek między bladą skórą a niedoborem miedzi.
Miedź jest wykorzystywana przez enzymy produkujące melaninę, pigment decydujący o kolorze skóry. Niedobór miedzi może powodować bladość skóry.
Kolor włosów zależy również od pigmentu melaniny. Biorąc pod uwagę, że niski poziom miedzi może wpływać na produkcję melaniny, niedobór miedzi może powodować objawy, takie jak przedwczesne siwienie włosów (32, 33).
Pomimo pewnych badań nad niedoborem miedzi i tworzeniem pigmentu melaniny, prawie żadne badania nie skupiały się konkretnie na związku między niedoborem miedzi a siwymi włosami. Więcej badań na ludziach w tej dziedzinie pomoże wyjaśnić związek między nimi.
Melanina wpływa nie tylko na kolor skóry, ale także na kolor włosów. Oznacza to, że niedobór miedzi może przyczynić się do przedwczesnego siwienia włosów, ponieważ produkcja melaniny zależy od spożycia miedzi w organizmie człowieka.
Utrata wzroku to poważny stan, który może wystąpić przy przewlekłym niedoborze miedzi (34, 35). Ten minerał jest używany przez wiele enzymów, które pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Oznacza to, że niedobór miedzi może powodować problemy z układem nerwowym, w tym utratę wzroku (36).
Wydaje się, że utrata wzroku z powodu niedoboru miedzi występuje częściej u osób, które przeszły operacje żołądkowo-jelitowe, takie jak operacja bajpasów żołądka. Dzieje się tak, ponieważ taka operacja może zmniejszyć zdolność organizmu do wchłaniania miedzi (37).
Chociaż istnieją dowody na to, że utrata wzroku spowodowana niedoborem miedzi jest odwracalna, inne badania nie wykazały poprawy widzenia po zwiększeniu spożycia miedzi (34, 37).
Niedobór miedzi może powodować utratę wzroku. Dzieje się tak, ponieważ wzrok jest ściśle powiązany z układem nerwowym, który w dużej mierze opiera się na miedzi.
Na szczęście niedobór miedzi występuje rzadko, ponieważ wiele pokarmów zawiera duże ilości tego minerału. Ponadto potrzebujesz tylko niewielkich ilości miedzi, aby osiągnąć zalecaną dzienną dawkę (RDI) 0,9 mg dziennie (38).
Następujące produkty są doskonałym źródłem miedzi (% RDI w nawiasach) (39):
Samo spożywanie niektórych z tych pokarmów przez tydzień powinno uzupełnić niedobory miedzi, pomagając utrzymać zdrowy poziom tego śladowego minerału we krwi.
Miedź znajduje się w wielu podstawowych produktach spożywczych, więc niedobory tego minerału są rzadkie. Zbilansowana dieta powinna pomóc w spełnieniu zalecanego dziennego spożycia.
Chociaż miedź jest niezbędna dla optymalnego zdrowia, wystarczy codziennie spożywać jej niewielką ilość. Spożycie zbyt dużej ilości może spowodować toksyczność miedzi, która jest rodzajem zatrucia metalami.
Nadmiar miedzi (toksyczność) może powodować nieprzyjemne i potencjalnie niebezpieczne skutki uboczne, takie jak (40, 41):
Jednak bardzo rzadko można uzyskać nadmiar miedzi z pożywienia. Zwykle dzieje się tak, gdy jesteś narażony na skażoną żywność i wodę lub pracujesz w środowisku o wysokiej zawartości miedzi (40, 42).
Chociaż toksyczność miedzi jest rzadkim stanem, skutki uboczne mogą być bardzo niebezpieczne. Toksyczność ta pojawia się zwykle, gdy jesteś narażony na kontakt z żywnością i wodą zanieczyszczoną miedzią lub gdy pracujesz w środowisku o wysokiej zawartości miedzi.
